Tunauondoa umaskini kwa kutumia?

UMASKINI kama ulivyo au lilivyo neno lenyewe ni maarufu sana katika mataifa yetu haya, hasa yanayoendelea. Kila kukicha kuna suala moja au mawili au hata zaidi yataugusia au kuuzungumzia au kuihusu jamii. Ni wachache au hakuna kabisa kati yetu ambaye ataepa kuguswa na umaskini.

Wengine wanadiriki kusema umaskini hauwezi kuisha, eti kwa sababu utajiri upo, hawa wanatumia 'lojiki' au mantiki za falsafa za kijamii. Inawezekana wakawa na ukweli ndani yake. Tofauti na hao, lipo kundi jingine la wenye mwelekeo wa wastani, hao hudhani umaskini unaweza ukaondoka na jamii ikaishi maisha inayotaka! Sijui.

Katika somasoma yangu, nimekumbana na kauli mojawapo iliyopo katika kitabu kimoja cha kuvutia chenye jina "The Undercover Economist" kilichoandikwa na Tim Harford inayohusu nchi ya China, ambayo nafikiria Watanzania wenzangu wanapaswa kuipata. Taarifa hii inasema hivi: "China imefanikiwa kuwaondoa mamilioni ya watu wake kutoka katika wimbi la umaskini kila mwezi." Kumbuka kwamba nchi hii ina watu zaidi ya bilioni moja.

Kauli hii inaweza kuonekana nyepesi, lakini imebeba ujumbe mzito. Sijaangalia bado katika takwimu, lakini nachoweza kukigundua katika kauli hii inaonekana kuna mafanikio. Kama hii ndivyo ilivyo, basi ni taarifa ambayo inatia faraja na kila mmoja miongoni mwetu anapaswa kuipata.

Watu katika medani za siasa wanapiga kelele katika kiwango wanachoweza kila siku na kuainisha programu na sera mbalimbali za namna ya kuupunguza umaskini, lakini wanakuwa wanaonyesha shauku kidogo sana katika mipango ya namna umasikini ulivyopunguzwa, iwe hapa kwetu au kwingineko.

Wanapanga kila aina ya mkakati, ziwe semina, sijui warsha na halafu mikakati ambayo inakuja na majina ya ajabu ajabu, nadhani majina yamekwisha! La hivi karibuni kabisa lafahamika kama MKUKUTA, Mkurabita na kadhalika. 'Mikukuta' hii haiondoi umaskini kama inavyokusudiwa badala yake yenyewe inatumia pesa na halafu mwisho wa siku maskini anabakia palepale.

Sisemi kuwa haifanyi kitu kabisa. La hasha, inapunguza umaskini, lakini kwa kasi ndogo sana, tena kwa makundi yasiyokusudiwa. Tunataka watu wetu maskini halisi waondokane na umaskini!

Msomaji wangu, nadhani unaweza kuotea kiasi ambacho watu wa magharibi wanavyochukizwa na mafanikio haya ya China. Mataifa hayo tajiri hupata shauku sana wakati mataifa mengine hasa ya kimaskini yanapokumbwa na majanga na maelfu kwa mamilioni ya watu wakiwa wanakufa ama kwa njaa au maafa. Wao, hufurahia zaidi kama mataifa hayo yana almasi, dhahabu, mafuta na maliasili zinginezo.

Wale miongoni mwetu wasiokuwa na mtazamo huo wa kimagharibi habari hii ni yenye kutia shauku na kuvutia kwa China kuweza kujitoa katika umaskini.

Awali ya yote kwa tuanze kwa kujiuliza, hivi ina maana gani kwa "China kuwainua watu milioni moja kutoka katika wimbi la umaskini kwa mwezi"? Ni wapi serikali ya China inapata fedha hizo kutekeleza jukumu hilo muhimu na nyeti? Bila shaka watu pekee serikali inayoweza kuwatoza kodi ni watu wa China pekee.

Kiuhakika kabisa nchi haiwezi kujinyanyua yenyewe kwa kiasi kikubwa namna hiyo kwa kutumia uwezo wake wa ndani pekee au hata kwa kutumia msaada wa nje hauwezi kutosha kuwaondoa masikini milioni moja kwa mwezi. Kama serikali ya China haijafanya hivyo, nani ameweza kufanya hivyo?

Hawaondolewi katika umaskini eti kwa kwa ukarimu wa mtu fulani. Kitu pekee kinachoweza kutibu umaskini ni utajiri. Wachina wameupata utajiri kwa njia ya kikale kidogo: Waliutengeneza. Baada ya kifo cha Mao Tsetung, udhibiti wa serikali katika biashara ukaanza kupungua taratibu --kwanza kwa kufanya majaribio katika maeneo waliochagua wenyewe na viwanda maalumu.

Halafu baada ya viwanda hivyo kupata mafanikio ya haraka, serikali ikaendelea hatua kwa hatua lakini kwa umakini mkubwa katika maeneo mbalimbali na maeneo yote hayo yakaibuka na matokeo yaleyale.

Umasikini hauwezi kuondoka kwa kuutumia kwa kusema sana kisha wachache wakaingia katika kumbi za mikutano na kujifaidisha kwa posho nono huku kukiwa hakuna utekelezaji. Unaondoka kama kuna utashi, nia na mipango inayotekelezeka. Jambo la maana ni kama hivi China ilivyofanya.